Het hoofddoel voor vannacht was het zuiden van Dortmund. Er waren ook twee nevendoelen voorzien: de Rhenania Ossag olieraffinaderijen te Monheim en Reisholz. Enkele toestellen zouden op een welbepaald keerpunt een route vliegen naar Mannheim en Heilbronn om de Duitse jachtvliegtuigen af te leiden. Dit afleidingsmanoeuvre werd ook toegepast om een aanval op Berlijn te simuleren. Verder was er nog een aanval op ’s Gravenhorst voorzien, maar dit bombardement ging niet door omdat er te veel bewolking was. Tenslotte werden er nog verschillende vliegtuigen ingezet om de Duitse radar te storen en de vijand te misleiden. Aan deze operatie van 20/21 februari 1945 namenin het totaal 1.283 toestellen deel waarbijer 22 verloren gingen (1,7%).

De gegevens die hier volgen zijn letterlijkovergenomen uit de rapporten van:

1. Hoofdkwartier van Bomber Command.

2. Operations Record Book van 1 Group (waar het 460e squadron

   toebehoorde).

3. Squadron 460 Record Book.(Verklaring van de gebruikte afkortingen

   kunnen terugvinden achteraan in woordverklaring)

 

1. Hoofdkwartier van Bomber Command:

Informatie Ministerie van Marine.

Nacht van 20/21 februari 1945.

 Dortmund: 258/271 Lancasters van 1 Group,  105/111 Lancasters van 3 Group, 81/84 Lancasters van 6 Group, 47/48 Lancasters en 7/4 Mosquitos van 8 Group (PFF) deden een aanval op de stad over 8-10/10 lichte bewolking op 3.000 m. De markering was zeer goed en de gloed van  de doelmarkeerders was goed zichtbaar. Het bombardement was een succes en vele branden en ontploffingen werden gemeld.  De flak was matig, gevechtsvliegtuigen talrijk, waarbij 2 Ju88 werden neergeschoten en 3 E/A beschadigd. Lichtkogels van gevechtsvliegtuigen waren te zien in en rond het doelgebied.  13 A/C vermist. T.O.T.: 00.55/01.20 uur.

 

Monheim: 109/112 Halifaxes van 6 Group, 6/6 Lancasters en 3/10 Mosquitos van 8 Group (PFF) bombardeerden de olieraffinaderijen met 10/10 bewolking op 1.500 m. De bommenwerpers bombardeerden op de gloed van de  markeerders die goed geconcentreerd verschenen. Men rapporteerde explosies en veel zwarte rook. Lichte tot matige flak, nachtjagers, aktief in het doelgebied ,resulteerden in gevechten waarbij een U/I A/C werd vernietigd en 1 beschadigd.  2 A/C vermist.  T.O.T.:01.00/01.46 uur.

 

Berlijn: (1ste aanval) 

12/12 Mosquitos van 8 Group (PFF) vielen de stad aan bij 7/10-9/10 bewolking op 7/12.000 ft (2.100-3.600 m). Bomontploffingen werden gezien in het doelgebied.Geen aanvallen van gevechtsvliegtuigen.  T.O.T.: 2012/2022 uur.

(2de aanval) 50/54 Mosquitos van 8 Group (PFF) vielen aan bij 2/10-7/10 bewolking op 5/10.000 ft(1.500/3.000 m). De markeerders waren goed  gegroepeerd en het bombardement leek goed uitgevoerd in het doelgebied. Een betrekkelijk grote ontploffing werd waargenomen. Licht tot matige flak maar geen gevechtsvliegtuigen.  T.O.T.: 21.28/21.50 uur. 

154 Lancasters en 11 Mosquitos van 5 Group werden snel doorgestuurd om een gebied aan te vallen in West-Duitsland. Dit was echter onmogelijk door het dichte wolkendek.

 Mannheim: 12/12 Mosquitos van 8 Group (PFF) vervulden een succesvolle aanval bij 9/10-10/10 bewolking op 10.000 ft (3.000 m). Te verwaarlozen flak en geen gevechtsvliegtuigen.  T.O.T.: 00.49/00.54 uur.        

4/4 Mosquitos van 8 Group hebben nog een 2de aanval uitgevoerd. 

T.O.T.: 01.56/02.03 uur.

 6/6 A/C van 3 Group voerden een speciale opdracht uit.

 6/6 A/C van 7 Group voerden een afleidingsmanoeuvre uit in overeenstemming met de hoofdaanvallen.

 

                             Het aanvalsplan van BC op 20 - 21 februari 1945

ONDERSCHEPPINGSTECHNIEKEN No 42/45  

      Nacht 20/21 februari 1945

 Op het plan hierboven is de vluchtroute weergegeven.De route wordt als volgt beschreven: 5000N = 50 graden noorderbreedte, 0200E = 2 graden oosterlengte. Deze routes zijn op het plan te volgen.

 1.Routes en tijdsbeschikkingen:

 DORTMUND: briefing - 0500E - 5100N 0530E - 5107N 0700E - Dortmund - 5140N 0730E - 5150N 0720E - 5150N,  0630E - 5100N 0510E - 5040N 0420E - 5040N  0225E - Bexhill  T.O.T. 00.59-01.14 uur

 GRAVENHORST: briefing - 5010N 0200E - 5010N  0420E - 5100N 0510E - 5150N 0630E - 5210N  0735E - Gravenhorst - 5230N 0742E - 5232N  0718E - 5200N 0645E - 5100N 0510E - 5040N  0420E - 5040N 0225E - Bexhill 

De Pathfinder Flare Force (PFF) die het doel moesten  markeren vlogen dezelfde route tot 5122N - 0529E - 5215N 0701E - Gravenhorst.

De terugkeer verliep hetzelfde als de hoofdroute. T.O.T. 00.54-01.20 uur.

 

REISHOLZ: briefing - 5000N 0200E - 5000N 0300E - 5010N 0632E - 5100N 0750E - 5107N 0745E - Reisholz - 5110N 0640E - 5000N  0500E - 5030N 0133E - Bexhill T.O.T. 01.25-01.30 uur.

 MONHEIM: dezelfde koers als voor Reisholz tot 5054N 0740E - 5103N 0740E - Monheim - 5105N 0645E - 5000N 0500E. Daarna werd opnieuw dezelfde route gevolgd als deze van  Reisholz. T.O.T. 01.25-01.30 uur

 AFLEIDINGSMANOEUVRE: Cromer - 5400N 0220E -  5425N 0700E - 5450N 0700E.  Terugreis vanaf 5425N 0700E. Ook de 8e USAF (Amerikaanse luchtmacht) deed samen met het BC een raid op Neustadt, diep in Duitsland. Zij vlogen met Fortress B17 en met Liberator B24. In tegenstelling tot de bommenwerpers van de RAF keerden ze niet terug naar Engeland, maar vlogen door naar

 

B. Begeleiding en veiligheid:

 Mandrell: 14 Halifaxes en 6 Sterlings vlogen in een boog van 5117N 0445E - 4940N 0540E. Deze vliegtuigen zorgden voor de nodige jamming (radarstoring) van 23.59-02.15 uur

 

Window: (afwerpen van zilver-strips)

 Hannover: door 7 Forts en 4 Libs, op weg naar Dortmund, 2034N 0710E - 5133N 0840E - 5140N 0720E van 00.38-02.32 uur. Een Liberator werd vermist.

 Mannheim-Heilbron: door 15 Halifaxes en 2 Forts op weg naar Mannheim. Deze werd onderbroken op 5010N 0640E op een lijn van 4930N 0816E - 4905N 0747E. Van daaruit naar Heilbronn. Er werd window uitgeworpen van 00.30-02.12 uur.

 Jostle and Piperacks: (radarstoring)

6 Libs, 2 Forts en 2 Mosquitos. Zij vlogen samen  met de hoofdmacht.

 Intruders: 

Grote hoogte: 26 Mosquitos van 100 Group en 14 toestellen van Fighter Command.    Geen aanvallen. 

 

Lage hoogte: 16 Mosquitos. Geen bijzonderheden.

 

Veiligheid: door gebruik te maken van radar en signalen vanaf 0600E.

 

C. Weer:

 

Maanstand: halve maan.

 

Dortmund: 9-10/10 bewolking tot op 1.800 m.  Wind op 4.500-6.000 m.

 

Reisholz en Monheim: windrichting 310°-320° met een snelheid van 55-65 km/h. Onderweg slechts lichte bewolking tot 0600E, daarna  10/10 wolken op 3.600 m en boven 5.000 m.

 

Gravenhorst: 10/10 stratus bewolking met basis 100 m en top 750 m. Wind op 3.000 m met een snelheid van 65 km/h, richting  340°.

D. Vijandelijke aktiviteiten:

 Om 00.17 uur vond de vijand een van de hoofdroutes ten zuiden van Namen (0450E) en om 00.27 uur de Reisholz-route in de omgeving van Houffalize (0550E). De Gravenhorst-route werd moeizaam teruggevonden door de vijand en er werden geen vijandelijke toestellen waargenomen. De andere routes werden wel goed teruggevonden door de nachtjagers. Om 00.25 uur hadden de jagers van NJG1 zich verzameld rond de Gemse-baken (ten westen van Keulen) en werden om 00.26 uur naar Bonn gezonden, waarschijnlijk om de bommenwerpers die naar Reisholz vlogen te onderscheppen. De 3JD zonden hun jachtvliegtuigen naar daar om 00.26 uur. Om 00.40 uur richtten zij hun aandacht op de Dortmund-route, in de omgeving van Aken, waar om 00.42 uur al hun jachttoestellen werden naar toegestuurd. De Dortmund-route werd onderschept boven het doelgebied door 3JD om 00.59 uur en later opnieuw in de omgeving van Utrecht rond 01.36 uur. De Reisholz- en Monheim-route werden opnieuw onderschept in de omgeving van Roermond van 01.25-01.58 uur. Vanaf 01.38 uur werden alle gevechtsvliegtuigen ingezet tegen de terugkerende bommenwerpers. Voordien had de Britse eenheid die naar Berlijn vloog verwarrende informatie doorgegeven aan de vijand door hun bommenwerperformatie van 250 toestellen stelselmatig te verminderen.  Gevechtsvliegtuigen van NJG1 ontvingen deze bewegingen op hun radar en werden hierdoor misleid.

 

E. Aanvallen en gevechten:

 Dortmund: tussen Dusseldorf en Keulen om 00.51 uur, 00.57 uur en 01.01 uur werden 3  Lancasters aangevallen en moet er om 01.09  uur een groot aantal gevechtsvliegtuigen in dit gebied zijn toegekomen. In de volgende 7 minuten waren er nog 3 aanvallen en 5 gevechten ten zuiden en ten oosten van Dusseldorf. Er waren ook nog 10 aan vallen en 16 gevechten in het doelgebied tussen 01.08-01.17 uur, het meest intensief waren ze om 01.10 uur. Er waren nog  aanvallen bij het verlaten van de Ruhr en  later nog enkele bij Emmerich en Kleve.

 Reisholz: vanaf hun laatste keerpunt ten oosten van Keulen, tussen Keulen en Dusseldorf, ontmoetten de bommenwerpers de  gevechtsvliegtuigen die nog aanwezig waren van de aanval op de Dortmund-route.  Bij de nadering van het doel waren er 3 aanvallen en 4 gevechten tussen 01.06-01.20 uur. Boven het doelgebied waren er 2 aanvallen en 1 gevecht tussen 01.23-01.30 uur. Tijdens de terugkeer was er slechts 1 gevecht in de omgeving van Aken rond 01.47  uur.

 Monheim: hier waren 2 gevechten ten noord-oosten van Keulen bij het naderen van het  doelgebied tussen 01.37-01.41 uur.

 Gravenhorst: de akties waren geïsoleerde gevechten in het noord-westen van de Ruhr bij hun terugkeer en ten noord-oosten van Twente-Enschede.

 Afleidingstoestellen: hadden 1 aanval door een T/E A/C, 2 gevechten met een Ju88 en een ander E/A over de Noordzee tussen 0520  en 0548E.

 F. Grondverdediging:

Dortmund: (10/10 lichte bewolking) verschillende zoeklichten verlichtten de wolkenbasis in Dortmund en bij het terugkeren in  Bocholt. De flak was licht tot matig met enkele sterke ontploffingen tussen 5.500- 6.000 m. Er was sterke flak ten noorden  van Dusseldorf, zoals voorspeld.

 Gravenhorst: (9-10/10 bewolking) door deze dichte bewolking werd het bombardement  uitgesteld. Er was lichte flak.

 Reisholz: (9-10/10 bewolking) zoeklichten verlichtten de wolkenbasis in de omgeving van Dusseldorf. Flak was matig tot sterk  zoals voorspeld.

 Monheim: lichte flak tussen 7.000-17.000 m  zoals voorspeld werd.

 G. Beoordeling:

De aanwezigheid van de frontlijn over het continent, hoofdzakelijk liggend van NO naar ZW, bracht een verandering met zich mee in het geplande schema van die nacht. Hierdoor werd de aanval van meer dan 500 Lancasters overgeschakeld naar een nieuw doelgebied over de Ruhr. De tijden werden zo gecoördineerd dat ze overeenstemden met de aanvallen van twee Halifax strijdmachten die Reisholz en Monheim zouden bombarderen tussen Keulen en Dusseldorf. Een andere groep van Lancasters zou Gravenhorst bombarderen, ongeveer 80 km verder noordwaarts.  Het volledige plan van de operaties was zeer ingewikkeld en de meeste Lancasters werden onder sterk maanlicht naar het oosten gezonden naar Dusseldorf, tussen Dusseldorf en Keulen voor een aanval die gelijktijdig zou verlopen met de aanval op Gravenhorst (01.00 uur). Daarna werden de twee Halifax eenheden samengebracht naar eenzelfde "gap" (opening)om kleinere doelen te bombarderen. Dus ongeveer 800 bommenwerpers waren bedrijvig in een tamelijk klein doelgebied. Er werd voldoende tijd voorzien om botsingen te vermijden met de Lancasters en de Halifaxes ten noorden van Keulen. Dit plan, ver van ideaal, was vrijwel het enige praktische schema dat in deze omstandigheden kon uitgevoerd worden. Deze raid werd ondersteund door radarstoring vóór de frontlijn, een schijnaanval van Bonn naar Hannover en een andere formatie overvloog Mannheim bij Heilbronn. Deze werd nog versterkt door een raid van Mosquitos op Monheim en een aanval van Amerikaanse Liberators op de dichtstbij zijnde stad, Neustadt. Een afleidingsmanoeuvre over de Noordzee werd opgebouwd om de Duitse gevechtsvliegtuigen ten NW van Duitsland op afstand te houden en te voorkomen dat ze tegen de bommenwerperstroom in zouden vliegen. Dit plan leek zijn doel bereikt te hebben daar er in dit gebied gevechtsvliegtuigen werden waargenomen. 3 Duitse toestellen raakten hierdoor dan ook in gevecht met vliegtuigen van 7 Group boven de Noordzee. De vijand wist het echter klaar te spelen om vrij zwaar toe te slaan op de hoofdroute. Zij stuurden gevechtsvliegtuigen die gestationeerd waren in het Ruhr-gebied en waarschijnlijk afkomstig waren uit de omgeving van Paderborn. De snelheid waarmee ze in de lucht waren en de manier waarop ze hun stellingen innamen, maakten het hen mogelijk om 19 van onze vliegtuigen neer te halen. Het radarscherm, dat zowat het ganse gebied afzocht, kwam in werking om 23.59 uur. Om 00.17 uur werden er vreemde bewegingen waargenomen  ten zuiden van Namen. Dit was ongeveer 38 minuten voor de aanval op Dortmund. Gevechtsvliegtuigen waren waarschijnlijk opgestegen vanuit de Ruhr omdat ze om 00.25 uur werden doorgezonden naar de omgeving van de Gemse-baken, ten westen van Keulen.  Gelijktijdig werden er vliegtuigen doorgezonden naar de bommenwerpers van de Reisholz-route. Om 00.40 uur werden de jachtvliegtuigen westwaarts gestuurd naar Aken. Om 00.56 uur controleerden zij het Ruhrgebied, later werd dit overgenomen door de jachtvliegtuigen van 3JD. Ze deden intercepties gedurende het laatste half uur van de Dortmund-raid vanaf 00.51 uur in het gebied tussen Dusseldorf en Keulen.  Rond 01.09 uur waren ze in hevige gevechten verwikkeld in de route naar Dortmund, over het doelgebied en gedurende het verlaten van het Rurhgebied. Uit rapporten van de bemanningsleden werd geconcludeerd dat 4 bommenwerpers verloren gingen voor ze hun doel bereikten. De gevechten gingen verder in kleine gebieden boven een bevrijde zone waar geallieerde flak 1 of 2 vijandelijke vliegtuigen neerschoot. Tijdens deze missie werd de bemanningsleden van 1 Group de opdracht gegeven om hun navigatielichten te laten branden tot 0500E. Sommigen werden zelfs gevraagd om deze te laten branden tot aan de frontlijn. Eén bommenwerper hield de navigatielichten aan tot boven het doelgebied. De Gravenhorst-route bleef gespaard van gevechtsvliegtuigen en er kwamen geen verliezen voor. Nadat de gevechtsvliegtuigen waren uiteengedreven vonden sommige terug contact met de Halifaxes in Keulen die op weg waren om Monheim en Reisholz te bombarderen. Hierbij gingen 4 vliegtuigen verloren door aanvallen van Duitse jachtvliegtuigen en 1 door flak. Er ging 1 Amerikaanse Liberator verloren in het noordelijk afleidingsmanoeuvre. Hij werd waarschijnlijk neergeschoten door een vijandelijk gevechtsvliegtuig ten zuiden van Paderborn. Uiteindelijk werden er nog 3 of 4 bommenwerpers aangevallen boven bevrijd gebied. De oorzaken van de verliezen zijn als volgt:

                                 Jachtvliegtuigen     Flak      onbekend      Totaal

 

Dortmund                           9                   2              1                12

 

Reisholz                             4                   1              1                 6

Monheim

 

Begeleiding                         1                   -               -                 1  

bommenwerpers

 

   totaal                             14                  3              2                19

 

 HOOFDKWARTIER BC AIR STAFF INTELLIGENCE

Opgemaakt om 12.00 uur, 25 februari 1945

 

2.OPERATIONS RECORD BOOK VAN GROUP 1

 20/21 Februari: 271 Lancasters werden klaargemaakt voor een nachtaanval op Dortmund. Ze stegen allemaal op.

De heenreis was wolkenvrij tot 0500E, waar lage stratuswolken zich snel omvormden tot 10/10 bewolking en dit tot op een hoogte van 1.800 m. Dit hield aan tot het doelgebied dat bedekt was met 8-10/10 dunne stratuswolken op 1.200-1.500 m. Dit wolkendek duurde voort op de terugweg tot het zuiden van Brussel waar het zicht beter werd tot aan de thuisbasis. De PFF-groep markeerden het doel met rode doelmarkeerders en door controle met navigatiemiddelen werd verondersteld dat deze zeer juist waren. De rode doelmarkeerders werden herhaald door groene in betrekkelijk goede concentraties. Doelmarkeerders werden dus uitgeworpen vanaf het begin van de aanval maar verdere berichten lieten weten dat deze ver verspreid, tot zelfs 22 km van het doel, uitgeworpen werden, waardoor onvoldoende concentraties bereikt werden. Het bombardement begon bij het oplichten van de rode doelmarkeerders in het begin van het doelgebied en gebeurde  zeer geconcentreerd. Toen de bewolking toenam, werd de gloed van de brandbommen ook groter waardoor de bommen meer verspreidt uitgeworpen werden. Resultaten werden niet bemerkt, behalve enkele sterke explosies in het doelgebied gedurende de aanval, waaruit de bemanningsleden besloten dat de resultaten gematigd succesvol waren. Tegenaanvallen vanop de grond bestonden uit betrekkelijk zwaar en fel verlichte flak. Gevechtsvliegtuigen waren actief in het doelgebied en langs de route over vijandelijk gebied, vooral aan het einde van de aanval. Van onze toestellen waren er 21 betrokken in hevige gevechten waarvan 13 boven het doelgebied. Zoeklichten waren aktief boven het doel maar konden niet in het wolkendek doordringen. Flak beschadigde 6 van onze toestellen. Een van deze toestellen werd vrij zwaar beschadigd door de geallieerde flak op de positie 5055N 0403E. 10 Vliegtuigen zijn vermist waarvan er ‚één reeds gelokaliseerd is. Het is neergestort nabij Zelem in België na een aanval door een vijandelijk gevechtsvliegtuig. Deze bommenwerper brandde volledig uit en de piloot was de enige overlevende. Van de 9 andere toestellen is er nog steeds geen nieuws.

 

De volgende squadrons leverden hun vliegtuigen: 460-26, 625-25, 100-15, 103-16, 166-27, 550-27, 101-24, 12-16, 626-14, 300-15, 153-15, 170-16, 150-18 en 576-17.

Voor de dienst aanwezig 271, opgestegen 271, succesvolle aanval 259, afgedwaald 3, vermist 10.

 

3.SQUADRON 460 RECORDBOOK.

 

20/21 Februari 1945.

Weer: goed.

Operaties: 26 vliegtuigen zijn aangeduid om deel te nemen aan een bombardementsvlucht op Dortmund.

Deze aanval begon zoals gepland maar werd niet succesvol uitgevoerd ten gevolge van de slechte doelmarkering van de PFF-groep.

Een vliegtuig keerde niet terug van zijn opdracht; "F2"  PB471 van F/L Jenkins en crew.

Berichten zijn binnengekomen. Het toestel is neergestort in België. Alle bemanningsleden zijn hierbij omgekomen, uitgezonderd de piloot F/L Jenkins.

De toestellen "U" NE357 van F/L Jolly, PB406 van F/L Finlay en "Y" NG466 van P/O Nottle hadden gevechten met vijandelijke vliegtuigen.

 In de rapporten van 20 februari 1945 staat vermeldt bij Lancaster F2:

 Tijd: opstijgen  21.37 uur       

          landen     ----- uur 

          Vermist: geen nieuws meer sinds het opstijgen.